Gebrekkige opstal / Opstalaansprakelijkheid

Indien u letsel hebt opgelopen dat is veroorzaakt door een gebrekkige opstal, kunt u de schade mogelijk verhalen op de bezitter van deze opstal. Te denken valt bijvoorbeeld aan (een onderdeel van) een gebrekkig gebouw of een gebrekkige weg(-uitrusting). De bezitter van een opstal kan aansprakelijk worden gehouden wanneer de opstal een gebrek vertoont en hierdoor een gevaar in het leven is geroepen dat zich heeft verwezenlijkt in de vorm van schade aan een persoon of zaak. Of de gebrekkigheid is veroorzaakt door een fout van de bezitter is voor de beoordeling van de aansprakelijkheid niet relevant. Het betreft namelijk een zogeheten risicoaansprakelijkheid. Om de schade te kunnen verhalen op de bezitter van de opstal dan wel diens verzekeraar, dient sprake te zijn van een gebrek in de opstal, hetgeen betekent dat de opstal op het moment dat de schade ontstond niet voldeed aan de eisen die daaraan uit het oogpunt van veiligheid in de gegeven omstandigheden mochten worden gesteld, waardoor een gevaar voor personen of zaken is ontstaan dat zich vervolgens heeft verwezenlijkt. Een opstal kan ook gebrekkig zijn doordat zich daarop voorwerpen bevinden die daar niet thuishoren.

Het antwoord op de vraag of sprake is van een gebrek is onder meer afhankelijk van de aard en functie van de opstal, de fysieke toestand van de opstal ten tijde van de verwezenlijking van het aan de opstal verbonden gevaar en de mogelijkheid en mate van bezwaarlijkheid van de treffen veiligheidsmaatregelen. Bij de beoordeling van de gebrekkigheid van de opstal kunnen ook veiligheidsvoorschriften van belang zijn. Het feit dat een opstal voldoet aan de veiligheidsvoorschriften betekent echter niet dat de opstal om die reden niet gebrekkig kan zijn. Indien de bezitter van de opstal een overheidslichaam is, zijn ook de beleidsvrijheid van het overheidslichaam en de ter beschikking staande financiële middelen van belang bij het beoordelen van de aansprakelijkheid.

In de wet is een begrenzing van de opstalaansprakelijkheid opgenomen. Het betreft een zogeheten tenzij-clausule. De bezitter van een opstal is niet aansprakelijk voor de door de gebrekkige opstal veroorzaakte schade, wanneer aansprakelijkheid op grond van artikel 6:162 BW zou hebben ontbroken indien hij dit gevaar op het tijdstip van het ontstaan ervan zou hebben gekend. Aansprakelijkheid uit onrechtmatige daad bij bekendheid van het gevaar zou bijvoorbeeld hebben ontbroken, indien de bezitter terstond passende maatregelen heeft getroffen. In dat geval is de bezitter dus ook niet aansprakelijkheid op grond van opstalaansprakelijkheid.