Een vordering tot schadevergoeding in letselschadezaken kan slechts worden ingesteld zolang de termijn voor het instellen van deze vordering niet is verlopen. Dit wordt ook wel de verjaringstermijn genoemd.
De wettelijke regeling omtrent verjaring in letselschadezaken
Vóór 1 februari 2004 gold voor letselschadezaken zowel een relatieve als een absolute verjaringstermijn. De relatieve verjaringstermijn bedroeg vijf jaar en begon te lopen op het moment dat het slachtoffer met de schade en de daarvoor aansprakelijke persoon bekend was geworden. De absolute verjaringstermijn bedroeg twintig jaar. Na die twintig jaar kon geen vordering meer worden ingesteld, ongeacht of het slachtoffer na verloop van die twintig jaar bekend was met de schade en de daarvoor aansprakelijke persoon. Na verloop van twintig jaar vanaf de schadeveroorzakende gebeurtenis kon het slachtoffer dus geen aanspraak meer maken op schadevergoeding. Voor schadeveroorzakende gebeurtenissen die hebben plaatsgevonden vóór 1 februari 2004 blijft de bovenstaande regeling gelden (zie artikel 119b Overgangswet BW. Voor ongevallen na die datum geldt de regeling van artikel 3:310 lid 5 BW, waarin slechts de hiervoor genoemde relatieve verjaringstermijn is opgenomen. Voor ongevallen of andere gebeurtenissen met letsel tot gevolg die na voornoemde datum hebben plaatsgevonden, is het dus ook mogelijk dat het slachtoffer na verloop van een termijn van twintig jaar na de schadeveroorzakende gebeurtenis nog een vordering instelt, mits dit gebeurt binnen vijf jaar nadat het slachtoffer bekend is geworden met de schade en de aansprakelijke persoon. In artikel 3:310 lid 5 BW is ook een regeling opgenomen voor wat betreft slachtoffers die minderjarig waren op het moment dat zij bekend werden met de schade en de hiervoor aansprakelijke persoon. Voor die slachtoffers geldt dat de rechtsvordering verjaart door verloop van vijf jaar na aanvang van de dag waarop het slachtoffer meerderjarig is geworden. Deze regeling voor minderjarige slachtoffers geldt slechts voor ongevallen die hebben plaatsgevonden na 1 februari 2004.
Verjaring en bekendheid met de schade en de aansprakelijke persoon
Het begrip ‘bekendheid’ (met de schade en de daarvoor aansprakelijke persoon) dient subjectief te worden uitgelegd. Dit betekent dat de verjaringstermijn aanvangt zodra het slachtoffer daadwerkelijk in staat is een vordering in te stellen (HR 31 oktober 2003, ECLI:NL:HR:2003:AL8168). Niet is vereist dat absolute zekerheid bestaat over de schade en de daarvoor aansprakelijke persoon, maar een enkel vermoeden is onvoldoende voor het aanvangen van de verjaringstermijn (HR 10 september 2010, ECLI:NL:HR:2010:BM7041). Van het slachtoffer mag worden gevergd dat het slachtoffer eenvoudig onderzoek verricht om te achterhalen wie de aansprakelijke persoon is. Indien het slachtoffer dit heeft nagelaten kan het slachtoffer zich er niet succesvol op beroepen dat de verjaringstermijn niet is aangevangen (HR 3 december 2010, ECLI:NL:HR:2010:BN6241). Dat het slachtoffer niet bekend is met de juridische beoordeling van de feiten en omstandigheden die betrekking hebben op de schade en de daarvoor aansprakelijke persoon, staat niet aan het aanvangen van de verjaringstermijn in de weg (HR 26 november 2004, ECLI:NL:HR:2004:AR1739).
Verkeersongevallen en verjaring
Voor slachtoffers van verkeersongevallen geldt op grond van de WAM (Wet Aansprakelijkheid Motorvoertuigen) een afwijkende regeling voor wat betreft de verjaringstermijn. Op grond van artikel 2 lid 1 WAM dienen de bezitter van een motorrijtuig en degene op wiens naam dit motorrijtuig in het kentekenregister is ingeschreven het voertuig te verzekeren. Artikel 6 lid 1 WAM bepaalt dat het slachtoffer het recht op schadevergoeding direct geldend kan maken jegens de verzekeraar van het motorvoertuig (en dus niet de bezitter van het motorrijtuig voor schadevergoeding hoeft aan te spreken). Op grond van artikel 10 lid 1 WAM geldt voor die vordering jegens de WAM-verzekeraar een verjaringstermijn van 3 jaar vanaf het moment van het verkeersongeval.
Medische aansprakelijkheid en verjaring
In geval van medische aansprakelijkheidszaken is veelal niet direct duidelijk of de schade het gevolg is van foutief handelen van de arts. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer iemand bij zijn geboorte lichamelijk letsel heeft opgelopen dat zowel door het natuurlijk verloop van de zwangerschap als door het medisch handelen tijdens de bevalling zou kunnen zijn veroorzaakt. De verjaringstermijn begint dan te lopen op het moment dat voldoende zekerheid is verkregen dat het letsel (mede) is veroorzaakt door tekortschietend of foutief medisch handelen. Dit kan bijvoorbeeld het moment zijn waarop een medisch advies van de medisch adviseur van de advocaat is ontvangen (Rechtbank Rotterdam 31 maart 2010, ECLI:NL:RBROT:2010:BM0829).
Verjaring in geval van seksueel misbruik
In geval van seksueel misbruik kan het voorkomen dat de dader het slachtoffer dusdanig geestelijk letsel heeft toegebracht dat het slachtoffer als gevolg van deze psychische toestaand niet in staat is geweest het vorderingsrecht uit te oefenen of dat het slachtoffer door de dader is gedwongen te zwijgen over het misbruik, waardoor het slachtoffer uit angst geen vordering heeft ingesteld. De Hoge Raad heeft geoordeeld dat in dergelijke gevallen – waarin het niet geldend kunnen maken van de vordering voortvloeit uit omstandigheden die aan de schadeveroorzaker kunnen worden toegerekend – de verjaringstermijn pas aanvangt op het moment dat die omstandigheden het geldend maken van de vordering niet langer verhinderen (HR 23 oktober 1998, ECLI:NL:HR:1998:ZC2748). Dit aanvangsmoment kan bijvoorbeeld het moment van aangifte zijn (HR 23 oktober 1998, ECLI:NL:HR:1998:ZC2748).
Stuiting
Om te voorkomen dat de vordering verjaart, dient de verjaring te worden gestuit. Op het moment van stuiting begint een nieuwe verjaringstermijn te lopen. De stuiting kan door het slachtoffer worden bewerkstelligd door middel van een daad van rechtsvervolging, zoals het instellen van een eis in rechte (3:316 BW) of een schriftelijke aanmaning of een schriftelijke mededeling waarin het slachtoffer zich ondubbelzinnig zijn recht op nakoming voorbehoudt (3:317 lid 1 BW). Daarnaast wordt de verjaring jegens de schadeveroorzaker gestuit wanneer de schadeveroorzaker het recht van het slachtoffer erkent. Om verjaring van uw vordering tot schadevergoeding te voorkomen is het verstandig een advocaat in te schakelen, bijvoorbeeld een van de letselschadeadvocaten van ons kantoor. Uw advocaat zal de verjaringstermijn nauwlettend in de gaten houden en de verjaringstermijn, indien nodig, stuiten.
